po obiedzie
  • na + po
    28.11.2019
    28.11.2019
    Czy wzorując się na sformułowaniach na po domu, na po obiedzie, na po świętach i na po wakacjach, możemy tworzyć dowolne konstrukcje tego typu, np. na po mistrzostwach, na po pracy, na po szkole, na po wyborach?
  • w wannie i poza nią
    25.12.2013
    25.12.2013
    Czy wyrażenie w wannie i poza nią jest niepoprawne tak samo, jak wyrażenie przed i po obiedzie?
  • tajemnicze profitki
    16.11.2009
    16.11.2009
    Jak podają słowniki (m.in. Doroszewski, Kopaliński) profitka to okrągła osłonka dla ochrony lichtarza przed spływającą ze świecy stearyną. W Zaklętych rewirach profitki jako słowo pojawiają się parokrotnie, lecz z kontekstów nie sposób wywnioskować znaczenia. Poza jednym przypadkiem – kiedy mowa jest o… nasypywaniu cukru do profitek (Rewiry ciemne, rozdz. 6). Czy zatem profitki to również, w innym znaczeniu, cukierniczki?
  • Jesteśmy piąci?

    15.05.2017
    15.05.2017

    Podczas świątecznego obiadu powstał u nas w rodzinie spór, czy możemy być dwudzieści piąci. Siostrzeniec twierdził, że konsultował tę formę z dwiema polonistkami, które potwierdziły ją jako poprawną. Wydało mi się to wielce nieprawdopodobne, zaczęłam więc szukać odpowiedzi. Znalazłam m. in. Pani audycję http://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/216839,Jestesmy-piaci potwierdzającą moje wątpliwości. Jednocześnie jednak czytam w Słowniku gramatyki języka polskiego, że – przynajmniej teoretycznie – możemy:

    http://sgjp.pl/leksemy/#105136/dwudziesty

    http://sgjp.pl/leksemy/#131203/piąty

    Podobnie jest w Wielkim słowniku języka polskiego:

    https://wsjp.pl/haslo/podglad/39581/dwudziesty

    https://wsjp.pl/szukaj/podstawowe/wyniki?szukaj=pi%C4%85ci

    Może mi Pani wyjaśnić, na czym opiera Pani tezę, że język polski nie dopuszcza takiej możliwości? Sama chętnie bym jej nie dopuściła, w obliczu powyższych danych ze słowników brak mi jednak argumentów.

    Pozdrawiam serdecznie

    Marta

  • keczup
    28.04.2013
    28.04.2013
    Czy keczup można nazwać jedzeniem?
  • Kiedy na, kiedy w?
    14.06.2012
    14.06.2012
    Dzień dobry!
    Mam wrażenie, że przyimek na jest nadużywany. Na rynku, na mieście, na stołówce, na dzielnicy, na dyskotece. Wydaje mi się, że jeśli mowa o pomieszczeniu, powinno mówić się w stołówce. Bardzo proszę o jakiś klucz do tego „nanowania”. Na deser poproszę o rozwikłanie zagadki wszech czasów: jeśli kasa nie jest pomieszczeniem (jak na dworcu) tylko maszyną postawioną przy krześle kasjerki w markecie, to powinno się mówić „Ona pracuje na kasie” czy raczej „…przy kasie” lub „…w kasie”?
  • licentia poetica
    14.06.2010
    14.06.2010
    Mam problem z pewnym tekstem. Proszę sprawdzić, czy jest on napisany prawidłowo i czy nie ma w nim żadnych błędów:
    dzielę niedzielę

    po sztuce mięsa wystawionej
    na deskach obiadu
    obrzucamy się pomidorami

    zamiast

    musztardy partia szachów
    na deser wygrywa wybory
    przesuwam pionki poziomek

    zbite śmietaną
    matują pata
  • Pomidor – owoc czy warzywo?
    21.03.2016
    21.03.2016
    Szanowni Państwo,
    spotykam się czasem z pewnym zdziwieniem, że pomidor jest owocem, a nie warzywem. Formalnie rzecz biorąc, warzywa są chyba po prostu szerszą kategorią niż owoce i każdy owoc jest warzywem, ale nie na odwrót. Niemniej w języku potocznym zwykliśmy nazywać warzywami te warzywa, które nie są owocami. Poza tym chyba na ogół owoce są w naszym odbiorze słodkie, a warzywa nie i może stąd zdziwienie z powodu pomidora. Ciekaw jestem Państwa opinii.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Powiedział, że… i że…
    9.09.2004
    9.09.2004
    Proszę o wyjaśnienie, jak należy prawidłowo stosować interpunkcję w zdaniach złożonych, np.: „Powiedział, że zrobi obiad oraz że posprząta”. Czy spójniki, w tym przypadku oraz, znoszą przecinek, czy też nie? Jeśli nie, to w którym miejscu należy go postawić – przez oraz czy normalnie przed że? Dziękuję za wyjaśnienie.
    Pozdrawiam
    Jolanta Kurowska
  • Pytania

    12.02.2022

    Dzień dobry,

    mam problem z rozstrzygnięciem związków składniowych w sformułowaniach:

    biegł przez las (pytanie gdzie? czy kogo co?)

    leżał na parapecie (pytanie gdzie? czy na czym?)

    zaproszeni na obiad (w jakim celu?, czy na co?)

    pójdziemy na lody ( gdzie?, w jakim celu? na co?)

    Z góry dziękuję za podpowiedź.

    Justyna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego